Militarizacija Banja Luke (1527-1789)
Autori:
Bratislav Teinović
Preuzmite ceo članak u PDF formatu
U radu je prikazana militarizacija Banje Luke od prvih vijesti o puškarima sa početka XVI vijeka, preko nastanka „tophane” 1587. do konačne izgradnje artiljerijskog „voban” sistema i banjalučke bitke 1737. godine. Prava militarizacija utvrđenja i grada otpočela je 1587. izgradnjom topolivnice. Banja Luka je uz Samokov, mjesto Kigi u Erzurumu, zatim Skadar u Albaniji, te Pravište kraj Kavale u Grčkoj bila od druge polovine XVII vijeka najveći proizvođač topovskih kugli. Za vrijeme invazije Eugena Savojskog na Bosnu 1697. godine Banjaluka je već bila uveliko poznata kao stara „osmanska livnica željezne municije” i taj uspon trajao je sve do Banjalučke bitke. Zadnje vijesti iz 1789. o slaboj naoružanosti utvrđenja jasno ukazuju na slabljenje vojne moći Banje Luke.